هیدروکسی متان

متانول یک ترکیب آلی از خانواده الکل ها است. متانول یا الکل چوب ساده‌ترین نوع الکل‌ها است. در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، “ماتیاس” پیر، متانول را از گاز سنتز تولید کرد. متانول را‌ برای ضدیخ، حلال و سوخت بکار می برند. نوشیدن متانول موجب نابینایی و حتی مرگ می‌شود.

نام ماده (فارسی): هیدروکسی متان

نام ماده (انگلیسی): hydroxymethane

نام تجاری (فارسی): متانول

نام تجاری (انگلیسی): Methanol

سایر اسامی: الکل چوب، متیل الکل، عرق چوب، کاربینول، عرق کلمبیا، متیل هیدروکسید، مونوهیدروکسی متان

مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی شیراز پتروشیمی فن آوران پتروشیمی زاگرس

متانول از خانواده الکل ها بوده و ساده ترین عضو این خانواده است. متانول نیز مانند تمام الکل ها دارای یک گروه عاملی OH- است. متانول به صورت طبیعی در متابولیسم بی هوازی بسیاری از باکتری ها تولید می شود. مصریان قدیم ازترکیبی شامل متانول که از پیرولیز چوب حاصل می شد برای مومیایی کردن استفاده می کردند. در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، ماتیاس پیر، متانول را از گاز سنتز (مخلوطی از CO و H2 که از کک بدست میآید) تولید کرد. در این فرآیند، از کرومات روی به عنوان کاتالیزور استفاده میشد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰-۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتیگراد انجام میگرفت. موارد مصرف: بهعنوان ضدیخ، حلال و سوخت بکار برده میشود. از متانول برای تقلیب اتانول نیز استفاده میشود، این عمل به منظور غیر قابل شرب نمودن(در کشورهای اسلامی به جهت مسائل شرعی و در کشورهای دیگر به جهت معافیت از مالیات فروش مواد مستکننده) اتانولی که به منظور مصارف صنعتی تولید میشود انجام میپذیرد. بدین منظور از مواد دیگری چون پریدین و تربانتین نیز استفاده میشود. متانول به صورت محدود به عنوان سوخت در موتورهایی با سیستم احتراق داخلی استفاده میشود. متانول تولید شده از چوب و سایر ترکیبات آلی را متانول آلی یا بیو الکل مینامند که یک منبع تجدید شدنی برای سوخت است و میتواند جایگزین مشتقات نفت خام شود. با این همه، از بیو الکل ۱۰۰ درصد نمیتوان در ماشینهای دیزلی بدون ایجاد تغییر در موتور ماشین استفاده کرد. متانول به عنوان حلال، ضدیخ و در تهیه سایر ترکیبات شیمیایی استفاده میشود. ۴۰ درصد از متانول تولیدی برای تهیه فرمالدئید استفاده میشود که آن هم در تهیه پلاستیک، تخته سه لایی، رنگ و مواد منفجره استفاده میشود. برای تغییر ماهیت اتانول صنعتی و جلوگیری از کاربرد آن به عنوان نوشیدنی، مقداری متانول به آن اضافه میکنند.

دی متیل اتر از مشتقات متانول است که به جای CFC ها در افشانه های آتروسل به عنوان پیشرانه استفاده میشود. تقلیب الکل اتیلیک، تهیه فرم آلدئید، تولید MTBE و اسید استیک، متیل آمین ها، سموم ضد آفات، داروسازی، صنایع رنگ، حلال ها و ماده حد واسط و بنیادی برای بسیاری از فرآورده های شیمیایی از سایر موارد استفاده می باشند.

 Molecular formula: CH3OH

Molar mass 32.05 g mol-1

Density 0.7918 g cm-3

Solubility in water miscible

Melting point -97 C، -۱۴۲٫۹ F (176 K)

Boiling point 64.7 C، ۱۴۸٫۴ F (337.8 K)

Viscosity 0.59 mPas at 20 C

Flash point 11 C

متانول مادهای سمی است و نوشیدن آن موجب نابینایی و حتی مرگ میشود. هنگام استفاده از متانول باید از ماسک و دستکش استفاده کرد چون از طریق تنفس و پوست نیز میتواند جذب شود.