آمونیاک

آمونیاک یک ترکیب شیمیایی با سه اتم هیدروژن و یک اتم نیتروژن است. آمونیاک در شرایط استاندارد به حالت گاز است. آمونیاک به شکل نمک آمونیاک نخستین بار توسط شیمیدانان مسلمان ایرانی، جابرابن حیان در قرن ۸ شناخته شد. یکی از کاربردهای مهم آمونیاک ، تهیه کود شیمیایی است.

نام ماده (فارسی): هیدروژن نیترید
نام ماده (انگلیسی): Hydrogen nitride
نام تجاری (فارسی): آمونیاک
نام تجاری (انگلیسی): Ammonia
سایر اسامی: اندروس، هیدرواکسید انیروس آمونیوم
مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی شیراز، پتروشیمی رازی و پتروشیمی غدیر
مواد مرتبط: نیترات آمونیوم ۱۴، اوره ۱۵

آمونیاک مهمترین ترکیب هیدروژنه ازت است و در طبیعت از تجزیه مواد آلی ازت دار بدست میآید. آمونیاک گازی است بی رنگ، با مزه فوق العاده تند و زننده که اشکآور و خفه کننده است. گاز آمونیاک از هوا سبک تر بوده و به سهولت به مایع تبدیل میشود. آمونیاک درآب بسیار محلول بوده و در منفی۷۷,۷ درجه سانتیگراد منجمد و در منفی۳۳٫۳درجه سانتیگراد به جوش در میآید. وزن مخصوص محلول اشباع آمونیاک ۸۸ گرم بر سانتیمتر مکعب است. گاز آمونیاک قابل افروزش و حدود اشتعالش ۱۶-۲۵ درصد حجمی گاز آمونیاک در هوا است. حضور مواد نفتی و دیگر مواد افروختنی خطر آتشگیری را افزایش میدهد. مجاورت و تماس آمونیاک با نقره و جیوه تولید فورمینات نقره و جیوه میکند که موادی شدیداً قابل انفجار هستند. گاز آمونیاک در اثر گرمای از۴۰۰ درجه به بالا تجزیه شده و تولید هیدروژن میکند. شکل فضایی آمونیاک هرمی بوده و زاویه پیوندی بین هر دو اتم هیدروژن در آمونیاک ۱۰۷٫۸ درجه است. رومی های باستان آمونیوم کلراید را به عنوان پول و سپرده استفاده می کردند. آنها سنگ آمونیوم را از مکانی به نام پرستشگاه ژوپیتر یا همان لیبی جدید جمع آوری می کردند. آمونیاک به شکل نمک آمونیاک نخستین بار توسط شیمیدان ایرانی جابرابن حیان در قرن ۸ شناخته شد. در قرن ۱۵ Basilius Valentinus  نشان داد که آمونیاک را می توان از عمل قلیای بروی نمک آمونیاک بدست آورد.

موارد مصرف:
تهیه کودهای شیمیایی ازته ، اکریلونیتریل ، الیاف سنتزی نیتر و پارافین و نیترو سلولز ، صنایع نفت و صنایع شیمیایی

خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molecular formula: NH3
Molar mass: 17.031 g/mol
Density: 0.86 kg/m3
Melting point: -77.73 C /195.42 K
Boiling point: -33.34 C /239.81 K
Flash point: 16-25 C

اطلاعات ایمنی:
آمونیاک سبب تحریکات دستگاه تنفسی، پوست و چشم شده و با آسیب رساندن به ششها در اثر مواجهه با حجم زیاد این گاز میتواند سبب مرگ شود.