آروماتیک ها

نام ماده (فارسی):آروماتیک

نام ماده (انگلیسی):Aromatic

مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی بو علی سینا

آروماتیک به خانواده ای از ترکیبات آلی گفته می شود که در ساختار خود دارای حلقه با پیوند دوگانه هستند. آروماتیکها، دسته وسیعی از ترکیبات را تشکیل میدهند که شامل بنزن و مشتقات آن میباشند. برخی از این مواد، حتی بهظاهر شباهتی به بنزن ندارند. آروماتیک ها در واکنشهای جانشینی شرکت میکنند که یکی از صفات شاخص این دسته از مواد میباشد. گروه هیدروکربنهای آروماتیکی ، از نظر شیمیایی و فیزیکی ، تفاوت بسیاری با پارافینها و نفتنها دارند. هیدروکربنهای آروماتیکی ، شامل یک حلقه بنزنی سیر نشده ولی بسیار پایدار میباشند و اغلب مانند یک ترکیب سیر شده عمل میکنند. برخی هیدروکربنهای آروماتیکی موجود در نفت خام عبارتند از: بنزن ، تولوئن ارتو- زایلن ، متا- زایلن ، پارا- زایلن ، نفتالین ، کومن و غیره. اولین بار لغت آروماتیک در شیمی در مقاله ای از August Wilhelm Hofmann در سال ۱۸۵۵ به ترکیباتی که شامل رادیکال فنیل بودند گفته شد. در ابتدا Hofmann دلیل خاصی را برای بکار گبیری اسم معطر نداشت. چراکه همه گروه حلقوی ها معطر نیستند مثلا گروهی از آنها که با نام terpenes مشهور اند دارای بوی بدی هستند. ساختار سیکلوهگزاتری ان برای بنزن نخست توسط August Kekul در سال ۱۸۶۵ ارائه شد. در حدود یک دهه بعد اکثر شیمیدان ها این نظریه را تایید کردند. با کشف الکترون در میان سال های ۱۸۹۷ و ۱۹۰۶ بوسیله J. J. Thomson سه الکترون مشابه بین اتم های کربن در بنزن قرار داده شد. اولین بار در سال ۱۹۲۵ Sir Robert Robinson در دفاع از پایداری استثنایی این ماده ، نظریه حلقه ای بودن مولکول را مطرح نمود.

صنایع شیمیایی ،رزین های صنعتی، حلال ها

تماس پوست و چشم با برش آروماتیک سنگین سبب تحریکات شدید ، آب ریزش و خارش می شود. بلعیدن آن ها سبب سوزش دهان و گلو و تحریکات شکمی ، تهوع و استفراق می شود. بخارات آروماتیک های سنگین سبب کاهش کارایی دستگاه اعصاب مرکزی و سرگیجه می شود. این محصول قابل اشتعال است و ترکیب آن با هوا مخلوط قابل انفجار تشکبل می دهد.