تولوئن دی ایزوسیانات
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیتولوئن
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانینام تولوئن از نام قدیمی تولل گرفته شده است، تولوئن از هیدروکربنهای آروماتیک است و به مقدار زیادی در قطران زغال سنگ یافت میشود. تولوئن مایعی بیرنگ و آتشگیری است و به عنوان حلال در صنایع مختلفی چون رنگ و رزین کاربرد دارد. ماده ایست آلی.فرمول شیمیایی آن C6H5CH3 میباشد و از واکنش یدید متیل ( CH3I ) با بنزن و آلومینیوم کلراید (AlCl3 ) میتوان آن را در شرایط آزمایشگاهی تولید کرد. تولوئن، مایعی صاف و نامحلول در آب با بویی شبیه بوی تینرهای رنگ معمولی است.بر اساس مدت زمان تماس این ماده با پوست و چشم، باعث تحریکات خفیف یا شدید چشمی و پوستی می شود. تاثیر اصلی تنفس این ماده بر روی سیستم اعصاب مرکزی می باشد.
نام ماده (فارسی):تولوئن
نام ماده (انگلیسی): Toluene
نام تجاری(فارسی):تولوئن
نام تجاری (انگلیسی):Toluene
سایر اسامی: متیل بنزن، متیل بنزول، فنیل متان
مجتمع های تولیدکننده:شرکت پتروشیمی اراک
نام تولوئن از نام قدیمی تولل گرفته شده است، تولوئن از هیدروکربنهای آروماتیک است و به مقدار زیادی در قطران زغال سنگ یافت میشود. مایعی بیرنگ و آتشگیری است و به عنوان حلال در صنایع مختلفی چون رنگ و رزین کاربرد دارد. فرمول شیمیایی آن C6H5CH3 میباشد و از واکنش یدید متیل ( CH3I ) با بنزن و آلومینیوم کلراید (AlCl3 ) میتوان آن را در شرایط آزمایشگاهی تولید کرد. تولوئن (متیلبنزن یا فنیلمتان)، مایعی صاف و نامحلول در آب با بویی شبیه بوی تینرهای رنگ معمولی است. تولوئن از گروه ترکیبات آروماتیک است و به عنوان یک مادهی اولیه و همچنین حلال شیمیایی کاربرد دارد. کاربردهای دیگر آن عبارتست از حلال رنگ، تینر رنگ، درزگیر سیلیکونی، واکنشگر شیمیایی، پلاستیک، جوهر چاپ، چسب، لاک و ضدعفونی کننده و گندزدا. همچنین میتوان از آن برای ساخت فوم و TNT استفاده نمود. نکته جالب دو مورد تولوئن کاربرد آن به عنوان دارویی استنشاقی برای زدودن سموم میباشد. سمیت تولوئن در مقایسه با بنزن بسیار کمتر است. هرچند غلظت بسیار بالایی لازم است تا تنفس تولوئن منجر به مرگ شود، اما غلظتهای کمتر آن به راحتی بر روی سیستم عصبی تأثیر میگذارند. غلظتهای کم تا متوسط تولوئن، سب خستگی، سرگیجه، ضعف، رفتار نامتعادل، نقصان حافظه، بیخوابی، کماشتهایی، و کم شدن دید و شنوایی میگردد. این حالات با از بین رفتن حضور تولوئن، کم میشوند. تولوئن ممکن است بر کلیه اثر نامطلوب بگذارد . هیچ مدرکی دال بر سرطانزا بودن تولوئن در دست نیست. غلظت مجاز ppm200 برای محیط کار توسط OSHA و mg/l1 توسط EPA برای آب آشامیدنی توصیه شدهاند. تولوئن نه تنها از طریق استنشاق بخارش میتواند به بدن انسان وارد شود، بلکه از خاکهای آلوده شده هم این امکان وجود دارد؛ چرا که در این حالت، امکان تماس مستقیم انسان با خاک، نوشیدن آب زیرزمینی آلوده و تبخیر از خاک وجود دارد. با توجه به سرطانزا بودن بنزن، هم اکنون از تولوئن که خواصی شبیه به بنزن دارد، به عنوان جانشین استفاده میشود. موارد مصرف:به عنوان حلال در صنایع مختلفی چون رنگ و رزین کاربرد دارد
خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molar mass 92.14 g/mol
Appearance colorless liquid
Density 0.8669 g/mL
Melting point -93 C
Boiling point 110.6 C
Solubility in water 0.47 g/l (20-25C)
Viscosity 0.590 cP at 20C
روشهای تولید:روش تولید تولوئن در شرایط آزمایشگاهی به طور خلاصه به شرح زیر است: در داخل یک لوله آزمایش بزرگ و مقاوم، ۲ml از مایع بنزن را با چند قطره از یدید متیل ( CH3I ) و ۰٫۴گرم آلومینیوم کلراید (AlCl3 ) پودری شکل به آرامی حرارت دهید تا هنگامی که کاغذ تورنسل مرطوب شده در بالای لوله آزمایش، از رنگ آبی به سرخ تبدیل شده و پایان واکنش را مشخص نماید. بااکسایش تولوئن توسط یک اکسنده قوی نظیر پرمنگنات پتاسیم میتوانیم به یکی از مشتقات تولوئن(بنزن) به نام بنزوئیک اسید دست یافت . بنزوئیک اسید جامدی سفید رنگ با بلورهای سوزنی شکل است که خاصیت ضد کپک داشته و به همین دلیل در صنعت سوسیس و کالباس سازی از آن استفاده میشود. کلیه مشتقات بنزن کم و بیش سرطانزا هستند.
اطلاعات ایمنی:
بر اساس مدت زمان تماس، باعث تحریکات خفیف یا شدید چشمی و پوستی می شود. تاثیر اصلی تنفس این ماده بر روی سیستم اعصاب مرکزی می باشد. تولوئن قابل احتراق و اشتعال است. بخارات این ماده زمانی که با هوا مخلوط میگردد قابل انفجار است.
جریان سنج الکترومغناطیسی
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیجوش آور
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیجوش شیرین
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیجوهر نمک
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیجی تی ال
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیماده ایست آلی و جزو هیدروکربن های ساده می باشد.جی تی ال :فرایند تبدیل و پالایش گاز طبیعی و یا هیدروکربن های گازی دیگر به زنجیره های بزرگتر هیدروکربنی مانند بنزین و سوخت دیزل صورت می گیرد.از کاربرد های جی تی ال می توان به تبدیل گازهای زائد به سوخت های با ارزش– استخراج اقتصادی رسوبات گازی اشاره کرد.
نام ماده (فارسی): جی تی ال
نام ماده (انگلیسی): Gas to Liquid
نام تجاری (فارسی): جی تی ال
نام تجاری (انگلیسی): GTL
فرایند تبدیل و پالایش گاز طبیعی و یا هیدروکربن های گازی دیگر به زنجیره های بزرگتر هیدروکربنی مانند بنزین و سوخت دیزل صورت می گیرد. متان غنی شده گازی تبدیل به سوخت مایع شده با روشهایی مانند تبدیل مستقیم یا سنتز گاز.
موارد مصرف:
تبدیل گازهای زائد به سوخت های با ارزش– استخراج اقتصادی رسوبات گازی
حسگرحرارتی
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیحلال های سیکلو پارافینی
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیپارافین های حلقوی را سیکلوپارافین می نامند. هیدروکربنهای سیکلوپارافینیای که تمام پیوندهای آزاد اتمهای کربن آنها با هیدروژن ، سیر شدهاند، نفتن نامیده میشوند. حلال های سیکلوپارافینی عموما به عنوان رقیق کننده در لاک الکل ها، رنگ ها، جلا دهنده ها و مرکب چاپ کاربرد دارند. سیکلوپارافین ها ، معمولا از هیدروژندار کردن آروماتیکهای مربوطه تهیه میشوند.
نام ماده (فارسی):حلال های سیکلو پارافینی
نام ماده (انگلیسی): cyclo paraffines Solvent
نام تجاری (فارسی): حلال های آروماتیک بالا
نام تجاری(انگلیسی): High Aromatic Solvents
مجتمع های تولیدکننده:شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران
پارافین (Paraffin) یک ترکیب هیدروکربنی سیر شده که در آن ، تمامی اتمهای کربن موجود در مولکلول ، با پیوندهای ساده به یکدیگر متصلاند و پارفینها یا هیدروکربنهای پارافینی را آلکان نیز میگویند. به عبارت دیگر ، مشخصه هیدروکربنهای پارافینی ، اتصال اتمهای کربن بوسیله پیوندهای ساده است، سایر پیوندها نیز با اتمهای هیدروژن ، سیر شده اند. فرمول عمومی پارافینها CnH2n+2 است. پارافین های حلقوی را سیکلوپارافین می نامند. هیدروکربنهای سیکلوپارافینیای که تمام پیوندهای آزاد اتمهای کربن آنها با هیدروژن ، سیر شدهاند، نفتن نامیده میشوند. در نفت خام ، انواع بسیاری از نفتنها وجود دارد. ولی بجز در مورد ترکیبهای دارای جرم مولکولی اندک ، نظیر سیکلوپنتان و سیکلوهگزان ، معمولا بصورت ترکیبهای جداگانه تفکیک نمیشوند. طبقه بندی آنها با توجه به گستره نقاط جوش صورت میگیرد و خواص آنها بکمک عوامل همبستگی نظیر عامل Kw یا CI تعیین میشود. محصول حلال آروماتیک شامل دو نمونه ۴۰۰ و ۴۰۹ است. بخش اعظم حلال ۴۰۹، از هیدروکربن های آروماتیک (بیش از ۷۵ درصد)، عمدتاً از نوع تولوئن تشکیل شده است. حلال ۴۰۰ با دارا بودن حداقل ۳۰ درصد ترکیبات آروماتیکی، شامل هیدروکربن های پارافینی و سیکلوپارافینی نیز است. موارد مصرف:این حلال ها عموما به عنوان رقیق کننده در لاک الکل ها، رنگ ها، جلا دهنده ها و مرکب چاپ کاربرد دارند. همچنین به عنوان رقیق کننده در ساخت چسب ها و به عنوان ماده متشکله تینر نیز مصرف می شوند.
روشهای تولید:
پارافینهای حلقوی ، معمولا از هیدروژندار کردن آروماتیکهای مربوطه تهیه میشوند. سیکلوهگزان از هیدروژندار کردن بنزن بدست میآید. در این رابطه ، فرآیندهای متعددی به ثبت رسیدهاند. هیدروژندار کردن بنزن بر روی پلاتین یا نیکل رانی بر روی پایه آلومین یا سیلیس- آلومین صورت میگیرد. هیدروژن دار کردن ، یک واکنش شدیدا گرمازا است و به ازای هر پوند بنزن تبدیل شده به سیکلوهگزان، ۶۴۰Btu (1150Lcal/Kg) گرما ایجاد میشود. دمای واکنشگاه از طریق بازگردانی و تزریق بخشی از فراورده سیکلوهگزان به درون واکنشگاه تنظیم میشود.
واکنشهای شیمیایی:
کراکینگ پارافینها کراکینگ کاتالیزی پارافینها ، دارای مشخصات زیر است: تولید مقادیر زیاد هیدروکربنهای C4 و C3 در گازهای کراکینگ شده ، سرعتها و فراوردههای واکنش که بوسیله اندازه و ساختار پارافینها تعیین میشود و همپارش به ساختارهای شاخهدار و تشکیل هیدروکربنهای آروماتیک در نتیجه واکنشهای ثانوی با اولفینها. تاثیر کاتالیزگر بر سرعت واکنش با افزایش تعداد اتمهای کربن مولکول بیشتر میشود، ولی این تاثیر تا زمانی که تعداد اتمهای کربن دستکم به شش نرسیده باشد، قابل توجه نیست.