اتیلن
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاجکتور
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیارتو زایلن
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاستایرن
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاستیلن
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاسید استیک
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاسید استیک جزو مواد معدنی و متعلق به گروه اسید ها می باشد.اسید استیک جز اسیدهای کربوکسیلیک میباشد و در نامگذاری آیوپاک به اسید اتانوئیک معروف است.استفاده از اسید استیک در شیمی، به عهد باستان برمیگردد.در سال ۱۸۴۷، هرمان کولب شیمیدان آلمانی برای اولین بار از طریق مواد معدنی موفق به ساخت اسید استیک شد. کاربرد اسید استیک به صورت سرکه به عنوان چاشنی غذا و تهیه انواع ترشی استفاده میشود. اسید استیک رقیق به عنوان افشانه برای از بین بردن قارچهای گیاهان استفاده میشود. اسید استیک گلاسیال در صنایع شیمیایی در تولید فیلمهای عکاسی، تولید پلاستیک پلیاتیلن تریفتالات (PET) استفاده میشود.
نام ماده (فارسی): اسید استیک
نام ماده (انگلیسی): Acetic Acid
نام تجاری (فارسی):اسید استیک
نام تجاری (انگلیسی): Acetic Acid
سایر اسامی: اسید اتانوئیک، اسید اتیلیک، اسید متان کربوکسیلیک، سرکه، جوهر سرکه
مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی فن آوران
اسید استیک جز اسیدهای کربوکسیلیک میباشد و در نامگذاری آیوپاک به اسید اتانوئیک معروف است. و در قسمت چشایی طعم ترشی، شبیه طعم سرکه میدهد.ا قدمت سرکه به اندازه عمر تمدن و حتی بیشتر است. اسید استیکهای باکتریزا در همه جای جهان وجود دارند و هر فرهنگی که در آن عملآوری خمر همچون آبجو یا شراب وجود داشته، به ناچار سرکه را نیزکه نتیجه طبیعی تماس این نوشیدنیهای الکلی با هوا بوده کشف کردهاند. استفاده از اسید استیک در شیمی، به عهد باستان برمیگردد. در قرن سوم پیش از میلاد، تئوفراستوس فیلسوف یونانی|یونان تشریح کرد که شرکه چگونه بر روی فلزات اثر میکند تا از واکنش آنها رنگدانههای مورد استفاده در کارهای هنری تولید شوند که از آن جمله میتوان به سرب سفید (کربنات سرب) و زنگار مس اشاره کرد که ترکیبی سبز رنگ از نمکهای مس از جمله استات مس میباشد. رومیان باستان، شراب ترشیده را در ظرفهای سربی میجوشاندند تا از آن یک شربت بسیار شیرین با نام ساپا تهیه کنند. ساپا سرشار از استات سرب بود که به آن شکر سرب یا شکر (افسانه)زحل میگفتند و اشراف روم آنرا در مسمومسازی با سرب بکار میگرفتند. در قرن هشتم، جابر بن حیان کیمیاگر ایرانی از طریق تقطیر اسید استیک را از سرکه جدا کرد. در دوران رنسانس، اسید استیک منجمد از طریق تقطیر خشک استاتهای فلزی تهیه میشد. در قرن شانزدهم، آندریاس لیباویوس کیمیاگر آلمانی چنین رویهای را تشریح کرد و اسید استیک منجمد حاصل از این روش را با سرکه مقایسه کرد. وجود آب در سرکه بر ویژگیهای اسید استیک چنان تاثیر عمیقی داشت که شیمیدانها تا قرنها معتقد بودند که اسید استیک منجمد و اسیدی که در سرکه یافت میشود دو ماده مختلف هستند. پیر آدت شیمیدان فرانسوی ثابت کرد که این دو در حقیقت یکی هستند. در سال ۱۸۴۷، هرمان کولب شیمیدان آلمانی برای اولین بار از طریق مواد معدنی موفق به ساخت اسید استیک شد. ترتیب این واکنش عبارت بود از کلردار کردن دی سولفید کربن و تبدیل آن به تترا کلراید کربن، سپس از طریق تفکافتبه تتراکلورو اتیلن و از طریق کلردار کردن آبی به اسید تری کلرواستیک و در نهایت کاهش آن از طریق برقکافت به اسید استیک.
موارد مصرف:
تولید وینیل استات، اتیل استات، حلال ها، نساجی کاربرد اسید استیک به صورت سرکه به عنوان چاشنی غذا و تهیه انواع ترشی استفاده میشود. اسید استیک رقیق به عنوان افشانه برای از بین بردن قارچهای گیاهان استفاده میشود. اسید استیک گلاسیال در صنایع شیمیایی در تولید فیلمهای عکاسی، تولید پلاستیک پلیاتیلن تریفتالات (PET) استفاده میشود. همچنین به عنوان ماده واسطه در تولید استات وینیل که ترکیب مهمی در تولید چسب و رنگ میباشد، کاربرد دارد.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molecular formula C2H4O2
Molar mass 60.05 g mol-1
Appearance colorless liquid
Density 1.049 g/cm3 (l) 1.266 g/cm3 (s)
Melting point 16.5 C، ۲۹۰ K، ۶۲ F
Boiling point 118.1 C، ۳۹۱ K، ۲۴۵ F
Solubility in water: Fully miscible
Acidity (pKa) 4.76 at 25 C
Viscosity 1.22 mPas at 25 C
روشهای تولید:
کربونیلاسیون متانول: در این روش متانول با مونوکسید کربن در فشارهای بالا (atm200) واکنش داده و اسید استیک تولید میکند. این روش از سال ۱۹۲۰ ابداع شدهاست و به دلیل ارزان بودن متانول و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است. اکسیداسیون بوتان: از حرارت دادن بوتان با اکسیژن هوا در حضور یونهای فلزی منگنز، کبالت و کروم، پروکسید تولید میشود. پروکسید در اثر تجزیه اسید استیک ایجاد میکند. اکسیداسیون استالدئید : استالدئید در شرایط ملایم و در حضور کاتالیزورهای ساده فلزی مثل منگنز و کروم و… توسط اکسیژن هوا اکسید شده و اسید استیک تولید میکند. محصولات جانبی تولید شده در این واکنش مانند اسید فرمیک یا استات اتیل و… به دلیل داشتن نقطه جوش پایینتر از اسید استیک توسط تقطیر جداسازی میشوند.
اطلاعات ایمنی:
محرک شدید چشم می باشد و در غلظت های بالا سبب کوری چشم می شود. تحریکات پوستی این ماده بستگی به غلظت این ماده و مدت زمان تماس آن با پوست دارد. محلول غلیظ آن ممکن است آتش بگیرد. مخلوط آن با هوا یا در دمای بالاتر از ۳۹ درجه سانتی گراد قابلییت انفجار دارد.
اسید ترفتالیک
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاسید ترفتالیک با فرمول C6H4(CO2H)2 یک ترکیب آلی جامد و بی رنگ است که به عنوان ماده اولیه برای تولید پلی استر به کار میرود. سالانه چندین میلیون کیلوگرم از این ماده تولید می شود. اسید ترفتالیک یکی از مهمترین مواد شیمیایی واسط در صنعت پتروشیمی میباشد که به عنوان ماده اولیه برای تولید پلی اتیلن ترفتالات استفاده میشود. اسید ترفتالیک جزو مواد معدنی و متعلق به گروه اسید ها می باشد. مهمترین فرآیند تجاری تولید اسید ترفتالیک، واکنش اکسایش پارازیایلن به وسیله هوا در فاز مایع در دما و فشار بالا میباشد.
نام ماده (فارسی):اسید ترفتالیک
نام ماده (انگلیسی): Terephthalic acid
نام تجاری (فارسی):پی تی آ
نام تجاری (انگلیسی): P.T.A
سایر اسامی: پارا بنزن دی کربوکسیلیک اسید, ۱و۴ بنزن دی کربوکسیلیک اسید, ترفتالیک اسید
مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی تندگویان
موارد مصرف:
تولید الیاف نساجی، فیلم عکاسی، بطری نوشابه ها
خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molecular formula C8H6O4
Molar mass 166.13 g/mol
Appearance white crystals or powder
Density 1.522 g/cm3
Melting point 300C in a sealed tube (sublimes at 402C (675 K) in air)
Boiling point sublimes
Solubility in water 0.0017 g/100 mL at 25C
Solubility polar organic solvents aqueous base
Acidity (pKa) pKa1=3.54 at 25C
روشهای تولید:
اسید ترفتالیک با اکسیداسیون پارازایلن با اکسیژن در هوا تولید می شود. مهمترین فرآیند تجاری تولید اسید ترفتالیک، واکنش اکسایش پارازیایلن به وسیله هوا در فاز مایع در دما و فشار بالا میباشد. محصول حاصل از این بخش پس از کریستال شدن و فیلتراسیون و خشک شدن برای خالصسازی نهایی به بخش خالصسازی فرستاده میشود. همچنین در بخش بازیابی به دلایل اقتصادی و همچنین مشکلات زیست محیطی، موادی مانند اسید استیک، پارازایلن و متیل استات به وسیله عملیات جذب و تقطیر متوالی بازیابی میشوند و به ابتدای سیستم بازگردانده میشوند. در این بخش نیز به وسیله هیدروژناسیون ناخالصیهای عمده آن جدا میشود. سپس محصول نهایی برای استفاده در صنایع پایین دستی پتروشیمی آماده میشود.
اطلاعات ایمنی:
باعث سوزش چشم و تحریکات پوستی می شود.در صورت خوردن باعث سوزش و التهاب معده می شود. در صورت گرم شدن آتش میگیرد. اثر روی محیط زیست ندارد.
اسید سولفوریک
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاسید سولفوریک اسیدی بسیار قوی است که با هر درصدی در آب حل میشود. اسید سولفوریک با فرمول شیمیایی H2SO4 در گذشته با نام جوهر گوگرد خوانده میشد.اسید سولفوریک جزو مواد معدنی و متعلق به گروه اسید ها می باشد. این ماده برای نخستین بار توسط جابر بن حیان کشف شد. او با تقطیر کانیهای سولفات آهن و سولفات مس، این اسید را به دست آورد. اسید سولفوریک در تهیه کودهای شیمیایی ، رنگ های سنتزی و رنگینه ها ،امور پالایش نفت ،صنایع فولاد و متالورژی ، صنایع شیمیایی کاربرد دارد.
نام ماده (فارسی): اسید سولفوریک
نام ماده (انگلیسی): Sulfuric acid
نام تجاری (فارسی): اسید سولفوریک
نام تجاری (انگلیسی): Sulfuric acid
سایر اسامی: جوهر گوگرد، سولفات دی هیدروژن، سولفات هیدروزن، اسید باطری
مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی رازی
موارد مصرف:
تهیه کودهای شیمیایی، رنگ های سنتزی و رنگینه ها، امور پالایش نفت، صنایع فولاد و متالورژی، صنایع شیمیایی
خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molecular formula: H2SO4
Molar mass :98.08 g/mol
Appearance clear, colorless, odorless liquid
Density: 1.84 g/cm3, liquid
Melting point 10 C, 283 K, 50 F
Boiling point 337 C, 610 K, 639 F
Solubility in water miscible
Acidity (pKa) -3 Viscosity: 26.7 cP @20 C
اطلاعات ایمنی:
در اثر تماس با چشم در اکثر موارد باعث صدمات شدید، کوری می شود. تماس آن با پوست سبب تحریکات شدید پوستی شده و خوردن آن سبب سوختگی های شدید در دهان و مری ، درد شکمی به همراه اسهال و استفراغ می شود. قابل احتراق نمی باشد.
اسید فسفریک
/۰ دیدگاه /در دانشنامه شیمی /توسط حمیدرضا گلپایگانیاسید فسفریک از جمله پرمصرف ترین مواد شیمیایی در صنعت است. اسید فسفریک به فرمول شیمیایی H3PO4 اسید ضعیفی است و به عنوان ماده افزودنی در نوشابههای گازدار کاربرد دارد.این ماده جزو مواد معدنی و متعلق به گروه اسید ها می باشد. اسید فسفریک همچنین در تولید کودهای شیمیایی، پاک کنندههای صابونی و غیر صابونی،تصفیه آب،خوراک دام و دارو سازی کاربرد دارد.
نام ماده (فارسی): اسید فسفریک
نام ماده (انگلیسی): Phosphoric acid
نام تجاری (فارسی): اسید فسفریک
نام تجاری (انگلیسی): Phosphoric acid
سایر اسامی: اورتو فسفریک اسید، فسفریک اسید
مجتمع های تولیدکننده:پتروشیمی رازی
فسفریک اسید از جمله پرمصرف ترین مواد شیمیایی در صنعت است. به عنوان ماده افزودنی در نوشابه های گازدار کاربرد دارد و در تولید کودهای شیمیایی، پاک کنندههای صابونی و غیر صابونی، تصفیه آب، خوراک دام و دارو سازی، مکملهای غذای دام و طیور(دی و منو کلسیم فسفات) ، مواد فسفاته شوینده ها ،تصفیه پسابها، تولید کودهای فسفاته (مهمترین کاربرد)، ضد حریق کردن برخی سطوح و عوامل بازدارنده اشتعال، ونیز جهت تمیز کردن و جرم گیری سطوح فلزی به کار میرود. فسفریک اسید خوراکی را از افزودن آب به P4O10 می سازند. اسید فسفریک اسید ضعیفی است و در شرایط عادی و مدت زمان کوتاه آنقدر نمیتواند خطرساز باشد .
موارد مصرف:
تهیه کودهای فسفاته، صنایع آبکاری و پس از تصفیه جهت تهیه خوراک دام و طیور، فسفاته کننده ها و تهیه نمکهای فسفاته و غیره
خواص فیزیکی و شیمیایی
Molecular formula: H3PO4
Molar mass 98.00 g/mol
Appearance white solid or colourless, viscous liquid (42 C)
Density: 1.885 g/ml (liquid) 1.685 g/ml (85 % solution) 2.030 g/mol (crystal at 25 C)
Melting Point: 42.35 C (anhydrous) 29.32 (hemihydrate)
Boiling point :158 C (decomp)
Solubility in water 548 g/100 mL
Acidity (pKa) 2.12, 7.21, 12.67
Viscosity 2.49.4
اطلاعات ایمنی:
بخارات این ماده سبب تحریک چشم شده ،همچنین باعث تحریک چشم می شود. محرک بینی و گلو ودستگاه تنفسی می باشد. قابل احتراق و انفجار نمی باشد.