حمیدرضا گلپایگانی

نفتالین

/۰ دیدگاه /در /توسط

نفتالین یک هیدروکربن آروماتیک با دو حلقه بنزنی است. سال ۱۸۲۱، جان کید(John Kidd) روش‌های فرآوری نفتالین را پیدا کرد. مهمترین کاربرد نفتالین گند زدایی و حشره کشی است. این مواد کاملا سمی بوده و مصرف آنها موجب بی اشتهایی، استفراغ و سردرد است.

نام ماده (فارسی): نفتالین
نام ماده (انگلیسی): Naphthalene
نام تجاری (فارسی): نفتالین
نام تجاری (انگلیسی): Naphthalene
سایر اسامی: قیر کافور  (Tar Camphor)، قیر سفید (White Tar)، توپ بید، Moth Flakes، albocarbon، naphthaline، naphthalin، antimite

نفتالین که به نام های آلبوکربن، کافور قیر، قیر سفید یا نفتن نیز گفته میشود؛ یک هیدروکربن جامد، سفید و آروماتیک است که به نمای گلوله های کوچک به بازار میآیند نفتالین به تندی تصعید می شود و بخاری بسیار آتش زا دارد. مولکول نفتالین از دو حلقه جوش خورده بنزن ساخته شده است. سال ۱۸۱۹ و ۱۸۲۰،دست کم دو شیمیدان ماده جامد سفیدی با بوی زننده گزارش کردند که از تقطیر زغال سنگ به دست میآید. سال ۱۸۲۱، جان کید (John Kidd) بسیاری از ویژگی های این ماده ها و روشهای فرآوری آن ها پیدا کرد و نام نفتالین را برای این ماده پیشنهاد کرد (چون این ماده از گونهای نفتا -که نام گستردهای که برای آمیختهای از هیدروکربن های فرار و آتشگیر که زغال سنگ را نیز دربرمی گیرند؛ میشود.- به دست آمده بود.)

موارد مصرف:
برای ساخت پلاستیکها، رنگها و حل کننده ها به کار میرود. نفتالین برای گندزدایی و حشره کشی(بیشتر حل شده در متانول) کاربرد فراوانی دارد. نفتالین را برای جلوگیری از بید زدن پوشاک نیز به کار میبرند.

اطلاعات ایمنی:
این مواد کاملا سمی بوده و مصرف آنها موجب تب، رنگ پریدگی، زردی چهره، اسهال، بی اشتهایی، استفراغ و سردرد است. وجود ماده پارادیکلروبنزن که بیشتر در نسل جدید گلوله های نفتالین یافت می شود؛ از سمیت نفتالین می کاهد ولی موجب تحریک پوست، چشم و غشا مخاطی می شود.

حمیدرضا گلپایگانی

نفتای طبیعی

/۰ دیدگاه /در /توسط

نفتا یکی از برش های نفت خام است. نفتا شامل گروهی از ترکیبات آلی با طول زنجیره ۵ تا ۹ اتم کربن است. معمولا از نفتا برای تولید محصولات با ارزش تر مانند بنزین استفاده می شود. نفتا به دو نوع اصلی تقسیم می شود: آروماتیک و آلیفاتیک. خوردن نفتا سبب سوزش گلو، دهان و بینی می شود.

نام ماده (فارسی): نفتای طبیعی
نام ماده (انگلیسی):Natural Naphta
نام تجاری (فارسی): نفتا
نام تجاری (انگلیسی): Naphtha
سایر اسامی: بنزین خام پالایشگاهی، نفتای طبیعی
مواد مرتبط: نفت کوره
مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی بندر امام

نفتا به ترکیبی از هیدروکربن های اشتعال پذیر گفته می شود که شامل هیدروکربن های خاصی با اشتعال پذیری و فراریت معین هستند. برای مثال محصولات تقطیر نفت خام و یا قطران ذغال سنگ. نفتا یکی از محصولات سبک نفت خام است (محصول بالایی نفت چراغ) و معمولا در پالایشگاه به دو صورت نفتای سبک وسنگین تولید می گردد. نفتا اصولا به عنوان خوراک واحدهای دیگر برای تولید بنزین با اکتان بالا (فرآیند ریفرمینگ کاتالیستی ) مصرف می شود. همچنین این ماده در صنایع شیمیایی برای تولید اولفین ها در واحد Steam Cracker و نیز به عنوان حلال کابرد دارد. لغت نفتا از لاتین و یونانی می آید. این لغت در یونان باستان به هر ماده نفتی شکل و قیر مانندی گفته می شده است.

موارد مصرف:
نفتا ماده بنیادی در صنایع پتروشیمی است. نفتا را در ساخت بنزین استفاده می کنند. همچنین از نفتا برای حلال استفاده می شود.

روشهای تولید:
نفتا به دو نوع اصلی تقسیم می شود: آروماتیک و آلیفاتیک. نفتای آلیفاتیک از هیدروکربن ها پارافینی و سیکلو پارافینی (نفتن ها) تشکیل شده و مستقیما از نفت خام به روش تقطیر بدست می آید. نفتای آروماتیک شامل آروماتیک ها، آلکیل بنزن ها است که بندرت مستقیما از نفت خام بدست می آید و احتیاج به ریفرمینگ دارد. به طور کلی نفتا از روش های زیر حاصل می شود:
۱- محصول straight-run از تقطیر نفت خام.
۲- استخراج با حلال
۳- هیدروژناسیون ترکیبات اشباع نشده
۴- پلیمریزاسیون ترکیبات اشباع نشده (اولفین)
۵- فرآیند آلکیلاسیون
البته نفتا را می توان از ترکیب این روش ها نیز بدست آورد.

اطلاعات ایمنی:
زمانیکه نفتا با پوست تماس پیدا کند سریعا تبخیر می شود. در عمل سبب خشکی و تحریک مختصر پوست می شود. با این حال زمانیکه روی پوست به مدت زیادی باقی می ماند سبب حل شدن چربی های پوست و خشکی آن می شود. بلعیدن آن سبب سوزش دهان، گلو و سینه و تحریکات شکمی، تهوع و استفراغ می شود. کاهش کارایی سیستم اعصاب مرکزی از قبیل بیهوشی، نیز ممکن است مشاهده شود.

حمیدرضا گلپایگانی

نوار نقاله

/۰ دیدگاه /در /توسط
نام انگلیسی: Conveyor
سایر اسامی: ناقل، حامل، حمل کننده، بالابر، تسمه، نقاله، کانویر
امروزه خطوط انتقال کالا که اصطلاحا نقاله نامیده میشوند بخش لاینفک صنایع مختلف تولید استخراج، فرآوری، مونتاز و غیره است. از آنجا که غالبا فرآیندهـای تولید هر محصول متشکل از بخشهای گوناگون هستند و مـــواد اولیــه یا کالای نیم ساخته باید مسافتی را بین ایستگاه هـای مختلف طی نماید تا به محصول نهایی تبدیل شو د، کانوایر از حیث افزایش راندمــــان، تولید و کاهش هزینه جابجایی مناسبترین ابزار ممکن است. از ســایر دلایل کاربرد یک کانوایر میتوان به جلوگیری از تماس انسان بامحیطهای آلوده یا خطرناک مثل کوره های پخت رنگ و محیطهای حاوی مواد سمی اشاره نمود. کاهش جابجایی بی مورد ابزارهـا و نیروی انسانی و روتین نمودن پروسـه تولید از سایر مزایای استفاده از یک سیستم کانوایر است. مقدمه: نوار های نقاله از تجهیزات بسیار مهم جهت انتقال مواد جامد می باشند.در این تجهیزات، مواد پس از تخلیه مناسب بر روی باند، در فواصل طولانی و شرایط حتی نا مناسب محیطی از نقطه ای به نقطه دیگر منتقل می گردند. لازمه افزایش کیفیت و کمیت یک محصول، استفاده از ماشین آلات پیشرفته و اتوماتیک می باشد. ماشین آلاتی که بیشتر مراحل کاری آنها به طور خودکار صورت گرفته و اتکای آن به عوامل انسانی کمتر باشد. از نمونه های متداول این ماشین آلات در صنعت می توان به نقاله های مکانیکی اشاره کرد که نقش بسزایی را در توسعه روشهای حمل و نقل دارند.
نوار نقاله مارپیچ
نام انگلیسی: Screw Conveyer
یکی از تجهیزاتی که بوسیله آن می توان دبی یکسانی از مواد را عمدتاً بصورت افقی (حداکثر تا شیب ۲۰ درجه ) منتقل نمو د، مارپیچ می باشد. هرچند در طرح های ویژه ای از آن امکان انتقال عمودی مواد وجود دارد. مارپیچ ها همچنین در دستگاههایی مثل X-PUMP جهت انتقال اولیه مواد بصورت یکنواخت بکار برده می شود. همچنین در انتقال مواد از زیر بگ فیلترها و الکتروفیلترها بطور معمول از مارپیچها استفاده می شود. معمولاً حداکثر مسافت ا نتقالی که توسط مارپیچ انجام می شود ۶۰ متر می باشد. ظرفیت مارپیچ بستگی به عوامل زیر دارد: قطر مارپیچ گام مارپیچ سرعت دوران درصد پرشدگی
نوار نقاله با ارتفاع ثابت
نام انگلیسی: Conveyor with Fixed Height
در این نوع نوار نقاله ارتفاع دستگاه در طول آن ثابت بوده و معمولا برای مواردی مورد استفاده قرار میگیرد که محصولات تولید شده یا قطعات مورد جابجائی توسط اپراتور یا دستگاه روبات بر روی نوار نقاله قرارداده می شود تا به محل مشخص با حفظ ارتفاع اولیه حمل شود. میز مونتاژ با نوار نقاله دستگاه نقاله رولیکی
نوار نقاله با ارتفاع متغیر
نام انگلیسی: Conveyor with variable height
این نوع نوار نقاله بدلیل داشتن خاصیت شکست در طور مسیر و ایجاد شیب با زاوایه مورد نظر از پیچیدگی بیشتری نسبت به نوع اول برخوردادر است در این سیستم ارتفاع دستگاه می تواند از صفر تا عدد مشخص (متناسب با سفارش) در طور مسیر تغییر کند. مورد استفاده این نوع نقاله بیشتر در مواقعی است که قطعات مورد جابجائی بطور اتوماتیک از دستگاه تولید کننده و یا اپراتور بر روی تسمه ریخته شده و به محلی با طول و ارتفاع مشخص حمل می شود. با ترکیب دستگاه شیبدار و افقی میتوان مسیر زاویه دار را نیز به وجود آورد ویژگیهای دستگاه: از آنجائیکه اسکلت اصلی دستگاه از پروفیل آلومینیوم (با مقطع طراحی شده خاص) می باشد دستگاه از ظرافت و سبکی قابل توجهی برخوردار است بطوریکه براحتی در محیط کار می تواند جابجا شود، طرح ظاهری دستگاه نیز جلوه خاصی به آن داده است. تسمه های دستگاه از نوعی پلیمر صنعتی ساخته شده که در مقابل حرکت و سایش دارای مقاومت بسیار بالائی می باشد. در مواقعی که مسیر جابجایی به طور مستقیم نبوده و در یک نقطه تحت زاویه مشخص تغییر مسیر وجود داشته باشد می توان از ترکیب دو یا چند دستگاه استفاده نمود.
تسمه نقاله لاستیکی
نام انگلیسی: Rubber conveyor belt
این نوع از نقاله ها از ترکیباتی از کائوچوی طبیعی و رابر ساخته می شود و در انواع گوناگون از نظر کشش و مقاومت جهت مصارف گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد. تسمه های مواد غذایی که به جهت نداشتن رنگ و بو و طعم و سم در صنایع غذایی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد. تسمه های ضد سایش و مقاوم در برابر بریدگی و دارای ضریب کششی بالا. این نوع تسمه برای جابجایی انواع کلوخهای معدنی فلزی، پوکه زغال سنگ، کلوخ معدنی مس و سنگ آهک یا خرده شیشه و انواع بار فله برنده و دارای سایش بالا مورد استفاده قرار می گیرد. تسمه های با آج نیز برای جابجایی انواع مواد فله و بسته بندی در شیب هایی با زوایای مختلف به کار یروند.
تسمه نقاله PVC و PU (پلی یورتان)، کتان، پلی استر و…
این نوع نقاله ها برای خطوط موادغذایی، بهداشتی و دارویی و نیز محلهایی که ایجاد سایش و یا بریدگی و پارگی می کنند به کار میروند. دارای انواع آجدار به صورت یک رو و یا دورو (زیر و رو) در انواع آج ساده و گوناگون می باشند. دارای تعداد لایه نخ از یک لایه تا پنج لایه و بیشتر می باشد کــــه لایه نخ بصورت کتان، پلی استر و جنس pvc می باشد. مقاوم در برابر انواع روغن و چربی، انواع حلال ها و ضد سایش و… می باشند.

حمیدرضا گلپایگانی

نیترات آمونیوم

/۰ دیدگاه /در /توسط
نیترات آمونیوم ترکیبی نمکی با فرمول NH4NO3 است. نیترات آمونیوم در دما و فشار محیط به صورت ذرات کریستال جامد یافت می شود.نیترات آمونیوم به طور گسترده در کشاورزی به عنوان کود استفاده می شود. مخلوط نیترات آمونیوم با سوختهای فسیلی منفجر می شود.
نام ماده (فارسی): آمونیوم ۱-نیترات
نام ماده (انگلیسی): Ammonium 1-nitrate
نام تجاری (فارسی):نیترات آمونیوم
نام تجاری (انگلیسی): Ammonium nitrate
سایر اسامی: آمونیوم ۱-نیترات، اسیدنیتریک نمک آمونیوم، نیترات دی آمونیوم
مواد مرتبط: سولفات آمونیوم، اوره
مجتمع های تولیدکننده:پتروشیمی شیراز
نیترات آمونیوم ترکیبی شیمیایی با فرمول NH4NO3 است که در دما و فشار محیط به صورت ذرات کریستال جامد یافت می شود. نیترات آمونیوم از دو گروه NH4+ و NO3- تشکیل شده است. این ماده به طور گسترده در کشاورزی به عنوان کود استفاده می شود. همچنین این ماده به دلیل واکنش گرماگیر نمک هیدرات به عنوان خنک کننده استفاده می شود.
موارد مصرف:
عمدتاً به عنوان کود شیمیایی ازته و عامل اکسید کننده در مواد منفجره استفاده می شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molecular formula (NH4)(NO3)
Molar mass 80.043 g/mol
Density 1.725 g/cm3 (20 C)
Solubility in water 118 g/100 ml (0 C) 150 g/100 ml (20 C) 297 g/100 ml (40 C) 410 g/100 ml (60 C) 576 g/100 ml (80 C) 1024 g/100 ml (100 C) Melting point 169.6 C
Boiling point approx. 210 C decomp.
واکنشهای شیمیایی:
در صورت حرارت دیدن یا شوک ضربه ای امکان منفجر شدن دارد. در استفاده عادی برای سلامت انسان ضرری ندارد و آتش گیر نیست. تماس با پوست سبب خارش و سوزش می شود و در صورت بلعیده شدن سبب سرگیجه و گیجی می شود. مخلوط نیترات آمونیوم با سوخت های فسیلی می تواند منفجر شود.
اطلاعات ایمنی:
تماس با دست سبب تحریک و یا سرخی پوست می شود. تنفس غبارات آن سبب تحریک بینی، گلو، ریه و ایجاد سرفه و تنگی نفس می شود. این ماده اشتعال پذیر است. مخلوط آن با سوختهای فسیلی منفجر می شود.
حمیدرضا گلپایگانی

نیتروژن

/۰ دیدگاه /در /توسط
نیتروژن یا ازت یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن N و عدد اتمی آن ۷ است. نیتروژن معمولاً به صورت یک گاز،غیر فلز، دو اتمی بی اثر، بی رنگ، بی مزه و بی بو است .نیتروژن (که لاتین آن nitrum و یونانی آن nitron به معنی جوش شیرین محلی، شکل دادن و ژن یا عامل می‌باشد)، توسط شخصی به نام «Daniel Rutherford» در سال ۱۷۷۲ کشف شد. نیتروژن،‌ عنصر اصلی اسیدهای آمینه و اسیدهای هسته‌ای که نیتروژن را ماده ای حیاتی برای ادامه زندگی میکنند، می‌باشد.مهمترین کاربرد اقتصادی نیتروژن برای ساخت آمونیاک از طریق فرایند هابر (Haber) می‌باشد. نیتروژن مایع به همراه بخارات سرد و گازها می تواند سبب انجماد چشم ها، حتی زمانی که تماس کوتاه مدت است، شود. نیتروژن مایع به همراه بخارات سرد و گازها می تواند سبب اثر بر روی پوست شبیه سوختگی در اثر حرارت شود.
نام ماده (فارسی): نیتروژن
نام ماده (انگلیسی): Nitrogen
نام تجاری (فارسی): ازت
نام تجاری (انگلیسی): Azote
سایر اسامی: نیتروژن مایع، ازت مایع
نیتروژن یا ازت یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن N و عدد اتمی آن ۷ است. نیتروژن معمولاً به صورت یک گاز،غیر فلز، دو اتمی بی اثر، بی رنگ، بی مزه و بی بو است که ۷۸% جو زمین را در بر گرفته و عنصر اصلی در بافتهای زنده است. نیتروژن ترکیبات مهمی مانند آمونیاک اسید نیتریک و سیانیدها را شکل میدهد. نیتروژن (که لاتین آن nitrum و یونانی آن nitron به معنی جوش شیرین محلی، شکل دادن و ژن یا عامل میباشد)، توسط شخصی به نام Daniel Rutherford که آن را هوای مهلک نامید، در سال ۱۷۷۲ کشف شد. دو اواخر قرن ۱۸، شیمیدانان بخشی از هوا را یافتند که عمل احتراق را همراهی نمیکرد. در همان زمان، نیتروژن توسط Carl Wilhelm Scheele، Henry Cavendish و Joseph Priestley که آن را هوای سوخته نامیدند، مطالعه و برسی شد. گاز نیتروژن بهقدری بیاثر بود که Antoine Lavoisier، آن را ازت که به معنی بدون زندگی است، نام نهاد.
موارد مصرف:
نیتروژن، عنصر اصلی اسیدهای آمینه و اسیدهای هستهای که نیتروژن را ماده ای حیاتی برای ادامه زندگی میکنند، میباشد. لوبیا مانند اکثر گیاهانی که دانههای سبوسی دارند، میتواند عمل بازیافت نیتروژن را بطور مستقیم از هوا انجام دهد، چراکه ریشههای آنها دارای برآمدگیهایی برای نگهداری میکروبهایی است که عمل تبدیل به آمونیاک را با فرایندی به نام تثبیت نیتروژن انجام میدهند، میباشد. این گیاهان، آمونیاک را به اکسیدهای نیتروژن و آمینو اسید تبدیل کرده، پروتئین میسازند. مهمترین کاربرد اقتصادی نیتروژن برای ساخت آمونیاک از طریق فرایند هابر (Haber) میباشد. آمونیاک، معمولا برای تولید کود و مواد تقویتی و اسید نیتریک استفاده میشود. نیتروژن همچنین بعنوان پر کننده بیاثر، در مخزنهای بزرگ برای نگهداری مایعات قابل انفجار در هنگام ساخت قطعات الکترونیک مانند ترانزیستور، دیود و مدار یکپارچه و همچنین برای ساخت فلزات ضد زنگ استفاده میشود. نیتروژن همچنین بهصورت ماده خنک کننده، برای هم منجمد کردن غذا و هم حمل و نقل آن، نگهداری اجساد و سلولهای تناسلی (اسپرم و تخم مرغ) و در بیولوژی برای نگهداری پایدار از نمونه های زیستی کاربرد دارد. نمک اسید نیتریک شامل ترکیبات مهمی مانند نیترات پتاسیم و سدیم و نیترات آمونیم میباشد که اولی، برای تولید باروت و دومی برای تولید کود بکار میرود. ترکیبات نیترات شده مانند نیتروگلیسرین و ترینیترو تولوئن (TNT) معمولا منفجر شونده هستند. اسید نیتریک بهعنوان ماده اکسید کننده در مایع سوخت راکتها استفاده میشود. هیدرازین و مشتقات آن نیز در سوخت راکتها بکار میروند. نیتروژن، اغلب در مبردها (Cryogenic)، به صورت مایع (معمولا LN2) استفاده میشود. نیتروژن مایع با عمل تقطیر هوا بدست میآید. در فشار جو، نیتروژن در دمای ۱۹۵٫۸- درجه سانتیگراد (۳۲۰٫۴- درجه فارنهایت) مایع میشود.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
نیتروژن از گروه غیر فلزات بوده و دارای بار الکترون منفی ۳٫۰ میباشد. نیتروژن پنج الکترون در پوسته خود داشته و در نتیجه در اکثر ترکیبات سه ظرفیتی است. نیتروژن خالص یک گاز بی اثر و بی رنگ است و ۷۸% جو زمین را به خود اختصاص داده است. در ۶۳ درجه کلوین منجمد شده و در ۷۷ درجه کلوین به صورت مایع تبدیل به ماده سرمایشی معروف سرمازا (Cryogen) میشود. نیتروژن، دو ایزوتوپ پایدار دارد: (N-14 , N-15) که مهمترین آن دو N-14 99.634% میباشد که در چرخه CNO در ستارگان تولید میشود. مابقی، ایزوتوپ N-15 میباشد. یکی از ده ایزوتوپی که به صورت مصنوعی تولید میشوند، دارای نیمه عمر نه دقیقه ای بوده، ایزوتوپهای دیگر، نیمه عمر چند ثانیه یا کمتر دارند. واکنشهای بیولوژیکی-واسطهای (مانند همانند سازی، جذب و ترکیب نیتراتسازی) و …، پویایی نیتروژن در خاک را بهشدت کنترل میکنند. این ترکیبات، معمولا باعث عمل غنیسازی N-15 لایه زیرین و تخلیه محصول میشود. البته این فرایند سریع، اغلب مقادیری از آمونیوم و نیترات نیز در بردارد. خاک نیتراتی نسبت به خاک آمونیومی، توسط ریشه درختان بهتر جذب و ترکیب میشود.
روشهای تولید:
مهمترین کاربرد اقتصادی نیتروژن برای ساخت آمونیاک از طریق فرایند هابر (Haber) است. آمونیاک معمولاً برای تولید کود و مواد تقویتی و اسید نیتریک استفاده میشود. نیتروژن همچنین بهعنوان پرکننده بی اثر، در مخزنهای بزرگ برای نگهداری مایعات قابل انفجار، در هنگام ساخت قطعات الکترونیک مانند ترانزیستور، دیود و مدار یکپارچه و همچنین برای ساخت فلزات ضد زنگ استفاده میشود. نیتروژن همچنین به صورت ماده خنک کننده، برای هم منجمد کردن غذا و هم ترابری آن، نگهداری اجساد و یاختههای تناسلی (اسپرم و تخم مرغ)، و در زیستشناسی برای نگهداری پایدار از نمونههای زیستی کاربرد دارد. نمک اسید نیتریک شامل ترکیبات مهمی مانند نیترات پتاسیوم و سدیوم و نیترات آمونیوم است. که اولی برای تولید باروت و دومی برای تولید کود به کار میرود. ترکیبات نیترات شده مانند نیتروگلیسرین و تری نیترو تولوئن (تیانتی) معمولاً منفجر شونده هستند. اسید نیتریک به عنوان ماده اکسید کننده در مایع سوخت موشکها استفاده میشود. هیدرازین و مشتقات آن نیز در سوخت موشکها بکار میروند. نیتروژن اغلب در سرمازاها (Cryogens)، به صورت مایع (معمولاً LN2) استفاده میشود. نیتروژن مایع با عمل تقطیر هوا به دست میآید. در فشار جو، نیتروژن در دمای ۱۹۵٫۸- درجه سانتیگراد (۳۲۰٫۴- درجه فارنهایت) مایع میشود. نیتروژن یا ازت یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن N و عدد اتمی آن ۷ است. نیتروژن معمولاً به صورت یک گاز،غیر فلز، دو اتمی بی اثر، بی رنگ، بی مزه و بی بو است که ۷۸% جو زمین را در بر گرفته و عنصر اصلی در بافتهای زنده است. نیتروژن ترکیبات مهمی مانند آمونیاک اسید نیتریک و سیانیدها را شکل میدهد.
اطلاعات ایمنی:
حاوی ترکیباتی است که بینهایت سمی بوده، برای حیوانات و همه پستانداران کشنده است.
حمیدرضا گلپایگانی

نیتریل بوتادی ان

/۰ دیدگاه /در /توسط

نیتریل بوتادی ان رابر (NBR) یک الاستومر یا پلاستیک مصنوعی است. همچنین نیتریل بوتادی ان (NBR) یکی از اعضای خانواده کوپلیمرهای اشباع نشده ۲-پروپن نیترید با ایزومرهای مختلف بوتادی ان است. NBR در ساخت وسایل یک بار مصرف بهداشتی و صنایع خودرو سازی کاربرد دارد.

نام ماده (فارسی): نیتریل بوتادی ان رابر
نام ماده (انگلیسی):Nitrile butadiene rubber
نام تجاری (فارسی): ان بی آر
نام تجاری (انگلیسی): NBR
سایر اسامی:acrylonitrile butadiene copolymer, acrylonitrile butadiene

نیتریل رابر (Nitrile rubber) یا بونا-ان (Buna-N) یک کو پلیمر مصنوعی از اکریلونیتریل (ACN) و بوتادی ان (Butadiene) است. بعضی از نام های تجاری آن عبارتند از: Nipol،  Krynacو  Europren. نیتریل بوتادی ان (NBR) یکی از اعضای خانواده کوپلیمرهای اشباع نشده ۲-پروپن نیترید با ایزومرهای مختلف بوتادی ان (۱, ۳ butadiene و ۱, ۲ butadiene) است. خواص فیزیکی و شیمیایی آن بسیار وابسته به درصد نیتریل در پلیمر است ( هرچه میزان نیتریل در پلیمر بیشتر باشد مقاومت آن در برابر مواد نفتی بیشتر بوده ولی انعطاف کمتری دارد). خواص انعطاف پذیری آن باعث شده که ماده مناسبی برای مواد یکبار مصرف آزمایشگاهی و بهداشتی و دستکش ها باشد. همچنین از این ماده در صنایع خودرو سازی برای لوله های سوخت واشر و درزگیر استفاده می شود. موارد مصرف:در صنایع بهداشتی برای دستکش های غیره لاتکس استفاده می شود. در صنایع خودرو سازی برای تسمه پروانه، لوله ، رینگ ها، آب بندها درزگیرها ، چرم مصنوعی، رل پرینتر و روکش کابل استفاده می شود. لاتکس NBR را می توان در تهیه چسب و بایندر رنگ نیز بکار برد.

روشهای تولید:
برای تولید hot NBR امولسی فایر (صابون) ، ۲-پروپن نیتریل ، مونومرهای گوناگون بوتادی ان (۱و۳-بوتادی ان ۱,۲- بوتادی ان) ، ایجاد کننده رادیکال فعال و کاتالیست به وسل پلیمریزاسیون اضافه می شوند. آب به عنوان ماده واسط وارد وسل می شود. ظرف واکنش ۳۰-۴۰C حرارت داده می شود تا پلیمریزاسیون سریع تر شود و از شاخه دار شدن پلیمر نیز جلوگیری شود. از آنجایی که مونومرهای مختلف موجود قادر به پیشبرد واکنش پلیمریزاسیون نیتریل رابر هستند، ترکیب هر پلیمر نیز فرق خواهد کرد. از این رو هیچ واحدی نیست که در کل پلیمر تکرار شود.
مونومرها را معمولا به مدت ۵ تا ۱۲ ساعت برای واکنش رها می کنند. پلیمریزاسیون تا ۷۰% تبدیل پیش می رود و سپس ماده ای مانند dimethyl dithioarbamate یا  diethyl hydroxylamineبه عنوان Shortstop  یا متوقف کننده رادیکال ها به واکنش اضافه می شود. بعد از توقف فرآیند لاتکس تولیدی، مونومرها واکنش نداده بوسیله جریان دوغابی سرباره جمع آوری می شوند. سپس لاتکس را از فیلترهای گوناگون عبور داده تا ذرات جامد ناخواسته تولیدی، جمع آوری شوند و بعد از آن محصول به تانک اختلاط که قبلا توسط آنتی اکسیدان ها تثبیت شده برده می شود. لاتکس باقی مانده را با عوامل لخته ساز مانند نیترات کلسیم، سولفات آلومنیوم و … در تانک آلومنیومی مخلوط کرده تا ذرات لاتکس لخته شوند سپس محصول تولیدی را شسته و خشک می کنند. روش تولید cold NBR نیز مشابه hot NBR است با این تفاوت که راکتور پلیمریزاسیون را بجای ۳۰-۴۰C تا ۵-۱۵C حرارت می دهند.

اطلاعات ایمنی:
این ماده اشتعال پذیر نیست و روی پوست تاثیری ندارد.

حمیدرضا گلپایگانی

هیدروژن

/۰ دیدگاه /در /توسط
هیدروژن در جدول تناوبی است که با حرف H و عدد اتمی ۱ نشان داده شده است. هیدروژن عنصری بی رنگ، بی بو است. سبکترین و فراوانترین عنصر در جهان بوده و در آب و نیز در تمامی ترکیبات آلی و موجودات زنده یافت می‌شود.هیدروژن به مقدار بسیار زیادی در فرآیند هابر تولید می شود .هیدروژن به شدت با کلر و فلوئور واکنش نشان می‌هد. هیدروژن یک ماده معدنی است.
نام ماده (فارسی): هیدروژن
نام ماده (انگلیسی): Hydrogen
نام تجاری (فارسی):هیدروژن
نام تجاری (انگلیسی): Hydrogen
مجتمع های تولیدکننده:پتروشیمی امیر کبیر
یک عنصر شیمیایی در جدول تناوبی است که با حرف H و عدد اتمی ۱ نشان داده شده است. هیدروژن عنصری بی رنگ، بی بو، غیر فلز، یک ظرفیتی و گازی دو اتمی، با خاصیت شعله وری فوق العاده بالا است. هیدروژن سبکترین و فراوانترین عنصر در جهان بوده و در آب و نیز در تمامی ترکیبات آلی و موجودات زنده یافت میشود. هیدرژن قابلیت واکنش شیمیایی با بیشتر عناصر را دارد. ستارگان در توالی اصلی خود به وفور از هیدروژن در حالت پلاسمایی تشکیل شده اند. این عنصر در تولید آمونیاک، بهعنوان یک گاز بالا برنده، یک سوخت جایگزین و اخیرا بهعنوان منبع انرژی مورد استفاده پیلهای سوختی قرار میگیرد. هیدروژن (فرانسه به معنی سازنده آب و واژه یونانی hudr یعنی آب و gennen یعنی تولید کننده) برای اولین بار در سال ۱۷۷۶ بهوسیله هنری کاوندیش بهعنوان یک ماده مستقل شناخته شده، آنتونی لاوازیه نام هیدروژن را برای این عنصر انتخاب کرد.
موارد مصرف:
به مقدار بسیار زیادی هیدروژن در فرآیند هابر (Haber Process) صنعت نیاز است، مقدار قابل توجهی در برای تولید آمونیاک، هیدروژنه کردن چربیها و روغنها، و تولید متانول.تولید واحدهای پلیمری و حلال ها
خواص فیزیکی و شیمیایی:
دو اتمی با نقطه جوش ۲۰٫۲۷ K و نقطه ذوب ۱۴٫۰۲ K. در صورتیکه این گاز تحت فشار فوق العاده بالایی، مانند شرایطی که در مرکز غولهای گازی وجود دارد، قرار گیرد مولکولها ماهیت خود را از دست داده و هیدروژن بصورت فلزی مایع در میآید. اما در فشارهای بسیار پایین مانند شرایطی که در فضا یافت میشود، به این علت که هیچ راهی برای ترکیب اتم هایش وجود ندارد، هیدروژن تمایل دارد تا بصورت اتمهای مجزا در آمده؛ در این حالت ابرهای H2 (هیدروژنی) تشکیل میشود که به شکل گیری ستارگان نیز مرتبط است.
روشهای تولید: 
هیدروژن از چندین راه مختلف بدست میآید، عبور بخار از روی کربن داغ، تجزیه هیدروکربن به وسیله حرارت، واکنش هیدروکسید سدیم یا پتاسیم بر آلومینیوم، الکترولیز آب یا از جابجایی آن در اسیدها توسط فلزات خاص. هیدروژن تجاری در حجمهای زیاد معمولاً به وسیله تجزیه گاز طبیعی تولید میشود.
حمیدرضا گلپایگانی

هیپو کلریت سدیم

/۰ دیدگاه /در /توسط
آب ژاول محلولی ناپایدار است ودر اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست می‌دهد. آب ژاول محلولی است از ۱۰تا۱۶ درصد هیپو کلریت سدیم در آب. ماده اصلی و موثر در آب ژاول هیپوکلریت سدیم (NaOCl) است . آب ژاول در تولید مایعات سفید کننده و همچنین در صنایع بهداشتی، صنایع کاغذ و مقوا، نساجی کاربرد دارد.آب ژاول یک ماده معدنی است و خاصیت بازی دارد.
نام ماده (فارسی): هیپو کلریت سدیم
نام ماده (انگلیسی): Sodium Hypochlorite
نام تجاری (فارسی):آب ژاول
نام تجاری (انگلیسی): Javel Water
سایر اسامی:آنتی فرمین، اکسید کلرید سدیم، اکسی کلرید سدیم
مواد مرتبط: سدیم، کلر
مجتمع های تولیدکننده:پتروشیمی شیراز، پتروشیمی بندر امام
رایجترین ماده ای که از آن، به عنوان سفید کننده استفاده میشود، آب ژاول است. ماده اصلی و موثر در آب ژاول، هیپوکلریت سدیم (NaOCl) است. هیپوکلریت سدیم، ترکیبی فوقالعاده قوی است که درصد خیلی کمی از آن (۵ درصد) را در آب حل می کنند و با نامهای مختلف و به عنوان سفید کننده به بازار عرضه می کنند. بنابراین سفید کنندهها و آب ژاول، همان محلول ۵ درصد هیپوکلریت سدیم هستند. محلولی است از ۱۰ تا ۱۶ درصد هیپوکلریت سدیم (NaOCl) در آب. این محلول را برتوله، کشف کرد و چون نخست در محله ژاول پاریس تولید میشد، به آب ژاول معروف شد.
موارد مصرف:
مایعات سفید کننده و، ضد عفونی کننده ها . آب ژاول را برای گندزدایی و بوزدایی به کار میبرند. از این ماده در صنعت به عنوان رنگزدا و سفیدکننده پارچه و خمیر کاغذ استفاده میشود. در خانهها برای ضدعفونی کردن سبزیها و سفید کردن رختها به هنگام رختشویی از آب ژاول استفاده میکنند.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molecular Weight 74.44217 g/mol
Molecular Formula ClNaO
Exact Mass 73.953537
Topological: Polar Surface Area 23.1
روشهای تولید: 
واکنش سود سوزآور با گاز کلر آب ژاول را از دمیدن گاز کلر درمحلول سدیم هیدروکسید تهیه میکنند. از جمله تستهایی که روی آب ژاول انجام میشود تعیین مقدار کلر آزاد وتعیین مقدار NaOHاست. آب ژاول محلولی ناپایدار است ودر اثر حرارت و نور به تدریج خاصیت خود را از دست میدهد.
تولید به روش تزریق گاز کلر:
Cl2 + NaOH ——– NaClO + NaCl + H2O
الکترولیز محلول NaCl:
 روش وسیع دیگری که برای تهیه هیپوکلریت سدیم استفاده میشود، الکترولیز محلول غلیظ نمک سدیم کلرید است. این سلولهای الکترولیتی، دیافراگم یا غشائی نداشته و در جریان بالا و در محلولی نسبتا خنثی بکار گرفته میشوند. این سلولها جهت بکار گیری در درجه حرارت پائین طراحی میشوند که محلول سود سوزآور کاتد را به تماس با کلر متصاعد شده از آند در میآوردند.
واکنش سدیم بیکربنات با کلسیم هیپوکلریت:
روش دیگری برای تهیه سدیم هیپوکلریت میباشد که فرمول واکنش به شرح زیر میباشد.
Na2CO3 + Ca(OCl)2 —- 2NaOCl + CaCO3
اطلاعات ایمنی:
بخارات این ماده سبب تحریک چشم و پوست می شود. خوردن این ماده ممکن است سبب تهوع، درد شدید معده، و در برخی موارد باعث مرگ شود. قابل انفجار نیست. مخرب لایه ازن.
حمیدرضا گلپایگانی

هیدروکسی متان

/۰ دیدگاه /در /توسط
متانول یک ترکیب آلی از خانواده الکل ها است. متانول یا الکل چوب ساده‌ترین نوع الکل‌ها است. در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، “ماتیاس” پیر، متانول را از گاز سنتز تولید کرد. متانول را‌ برای ضدیخ، حلال و سوخت بکار می برند. نوشیدن متانول موجب نابینایی و حتی مرگ می‌شود.
نام ماده (فارسی): هیدروکسی متان
نام ماده (انگلیسی): hydroxymethane
نام تجاری (فارسی): متانول
نام تجاری (انگلیسی): Methanol
سایر اسامی: الکل چوب، متیل الکل، عرق چوب، کاربینول، عرق کلمبیا، متیل هیدروکسید، مونوهیدروکسی متان
مجتمع های تولیدکننده: پتروشیمی شیراز پتروشیمی فن آوران پتروشیمی زاگرس
متانول از خانواده الکل ها بوده و ساده ترین عضو این خانواده است. متانول نیز مانند تمام الکل ها دارای یک گروه عاملی OH- است. متانول به صورت طبیعی در متابولیسم بی هوازی بسیاری از باکتری ها تولید می شود. مصریان قدیم ازترکیبی شامل متانول که از پیرولیز چوب حاصل می شد برای مومیایی کردن استفاده می کردند. در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، ماتیاس پیر، متانول را از گاز سنتز (مخلوطی از CO و H2 که از کک بدست میآید) تولید کرد. در این فرآیند، از کرومات روی به عنوان کاتالیزور استفاده میشد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰-۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتیگراد انجام میگرفت. موارد مصرف: بهعنوان ضدیخ، حلال و سوخت بکار برده میشود. از متانول برای تقلیب اتانول نیز استفاده میشود، این عمل به منظور غیر قابل شرب نمودن(در کشورهای اسلامی به جهت مسائل شرعی و در کشورهای دیگر به جهت معافیت از مالیات فروش مواد مستکننده) اتانولی که به منظور مصارف صنعتی تولید میشود انجام میپذیرد. بدین منظور از مواد دیگری چون پریدین و تربانتین نیز استفاده میشود. متانول به صورت محدود به عنوان سوخت در موتورهایی با سیستم احتراق داخلی استفاده میشود. متانول تولید شده از چوب و سایر ترکیبات آلی را متانول آلی یا بیو الکل مینامند که یک منبع تجدید شدنی برای سوخت است و میتواند جایگزین مشتقات نفت خام شود. با این همه، از بیو الکل ۱۰۰ درصد نمیتوان در ماشینهای دیزلی بدون ایجاد تغییر در موتور ماشین استفاده کرد. متانول به عنوان حلال، ضدیخ و در تهیه سایر ترکیبات شیمیایی استفاده میشود. ۴۰ درصد از متانول تولیدی برای تهیه فرمالدئید استفاده میشود که آن هم در تهیه پلاستیک، تخته سه لایی، رنگ و مواد منفجره استفاده میشود. برای تغییر ماهیت اتانول صنعتی و جلوگیری از کاربرد آن به عنوان نوشیدنی، مقداری متانول به آن اضافه میکنند.
موارد استفاده:
دی متیل اتر از مشتقات متانول است که به جای CFC ها در افشانه های آتروسل به عنوان پیشرانه استفاده میشود. تقلیب الکل اتیلیک، تهیه فرم آلدئید، تولید MTBE و اسید استیک، متیل آمین ها، سموم ضد آفات، داروسازی، صنایع رنگ، حلال ها و ماده حد واسط و بنیادی برای بسیاری از فرآورده های شیمیایی از سایر موارد استفاده می باشند.
خواص فیزیکی و شیمیایی:
 Molecular formula: CH3OH
Molar mass 32.05 g mol-1
Density 0.7918 g cm-3
Solubility in water miscible
Melting point -97 C، -۱۴۲٫۹ F (176 K)
Boiling point 64.7 C، ۱۴۸٫۴ F (337.8 K)
Viscosity 0.59 mPas at 20 C
Flash point 11 C
اطلاعات ایمنی: 
متانول مادهای سمی است و نوشیدن آن موجب نابینایی و حتی مرگ میشود. هنگام استفاده از متانول باید از ماسک و دستکش استفاده کرد چون از طریق تنفس و پوست نیز میتواند جذب شود.
حمیدرضا گلپایگانی

وینیل کلراید

/۰ دیدگاه /در /توسط

وینیل کلراید یک ترکیب کلر دار آلی است. وینیل کلراید برای اولین بار در سال ۱۸۳۵ بوسیله جاستوس وان لیبیگ و شاگردش هنری ویکتور رگنالت تولید شد. وینیل کلراید مونومر یکی از پرکاربردترین پلیمرها، پلی وینیل کلراید است. وینیل کلراید گازی شدیدا قابل احتراق است .

نام ماده (فارسی): وینیل کلراید
نام ماده (انگلیسی): Vinyl chloride
نام تجاری (فارسی): وی سی ام
نام تجاری (انگلیسی): VCM
سایر اسامی:کلرواتن (Chloroethene)، کلرواتیلن (Chloroethylene)

وینیل کلراید یک ترکیب کلر دار آلی است. وینیل کلراید را مونومر وینیل کلراید نیز می نامند. وینیل کلراید ترکیبی بی رنگ و مهم در صنعت است زیرا پلیمر PVC را از آن تهیه می کنند. در دما و فشار محیط، وینیل کلراید گازی با بو و طعم شیرین است. وینیل کلراید برای اولین بار در سال ۱۸۳۵ بوسیله جاستوس وان لیبیگ Justus von Liebig و شاگردش هنری ویکتور رگنالت Henri Victor Regnault تولید شد. آنها وینیل کلراید را از واکنش اتیلن دی کلراید با محلول هیدرواکسیدپتاسیم در اتانول بدست آوردند. در سال ۱۹۱۲ فرنز Frans، شیمیدان آلمانی اختراعی را تحت عنوان چگونگی تهیه وینیل کلراید از استیلن و کلرید هیدروژن با استفاده از کلرید مرکوریک به عنوان کاتالیست، ثبت نمود.

موارد مصرف:
وینیل کلراید یک ماده واسط و خوراک راکتور پلیمریزاسیون است در این راکتور وینیل کلراید مونومر تبدیل به PVC می شود. تا سال ۱۹۷۴ وینیل کلراید در افشانه ها جهت پاشش مواد استفاده می شد. همچنین از این ماده به مدت کوتاهی به عنوان ماده بیهوشی استفاده می شد.

خواص فیزیکی و شیمیایی:
Molecular formula: C2H3Cl
Molar mass 62.498 g/mol
Appearance Colorless gas
Density 0.91 g/ml
Melting point – 154 C (119 K)
Boiling point -13 C (259 K)
Solubility in water 2.7 g/L (0.0432 mol/L) at standard conditions

اطلاعات ایمنی:
تماس های مکرر پوست و چشم با بخارات این مایع سبب یخ زدگی می شود. غلظت های بالای آن سبب کاهش کارایی سیستم اعصاب مرکزی می شود. گازی شدیدا قابل احتراق است و در دمای معمولی نیز می تواند محترق شود.